Algemeen over de cavia
Een cavia is een knaagdier met een mollige, gedrongen bouw, zie anatomie. Ze kunnen op het eerste gezicht nogal lompe en plompe beestjes lijken, maar dit beeld verdwijnt erg snel als de cavia een sprintje trekt. Als prooidieren voor met name roofvogels, vossen en kat(achtigen) hangt hun leven in het wild maar al te vaak af van hun snelheid en hun vermogen zichzelf in veiligheid te brengen. Wees dus niet verrast als u uw cavia wilt oppakken en deze met enorme snelheid wegrent van uw handen; een hand met gespreide vingers doet denken aan een klauw van een (roof)vogel.
Volwassen cavia’s zijn gemiddeld tussen de 21 en 38 cm lang, hun levensduur varieert tussen de 3 en 7 jaar. Maar natuurlijk zijn er altijd de beroemde uitzonderingen. Cavia’s hebben vier tenen aan de voorpootjes en drie tenen aan de achterpootjes. Door deze eigenschap worden cavia’s tot de teengangers gerekend.
De zintuigen van de cavia
Cavia’s hebben een uitstekend gehoor en zijn erg gevoelig voor geschreeuw en gegil in huis. Dit gehoor komt hen echter op meerdere manieren goed van pas, zo weten ze feilloos wanneer de deur van de (koel)kast waar hun lekkers in bewaard wordt opengaat… een concert van gepiep, ook wel ‘gefluit’ genoemd, zal dit bevestigen.
Een cavia is erg goed in het onderscheiden van kleuren en geuren; geef een cavia die regelmatig een worteltje te eten krijgt maar eens een groene winterpeen en er zal in eerste instantie verwarring optreden; de geur is verleidelijk maar de kleur klopt niet. Het reukvermogen van cavia’s is zeer sterk; ze zijn in staat geuren te onderscheiden die 100 tot 1000 keer zwakker zijn dan het menselijk reukvermogen kan waarnemen.
Cavia’s zijn dol op spelen, knuffelen en onderzoeken. Door de cavia regelmatig uit de kooi te nemen went deze het snelste aan uw handen, waardoor ze niet zo snel meer wegrennen. Het geluid van de stem is hierbij belangrijk; praat tegen de cavia als u iets lekkers geeft, aait, oppakt en op schoot heeft: uw stemgeluid wordt dan geassocieerd met ‘prettige’ dingen. Mocht het beestje dan ooit in paniek raken, als er bijvoorbeeld veel drukte in huis is of als er iets vlak bij de kooi omvalt, dan is uw stem het beste en snelst werkende kalmeermiddel voor uw cavia, zie verzorging.
Let op:
Een waarschuwing voor in de zomer is dat als u van plan bent om uw cavia lekker buiten neer te zetten in het gras; zorg dat de bovenkant van de ‘buitenkooi’ dicht is in verband met katten en vogels, zorg dat de cavia zich in de schaduw kan terugtrekken; cavia’s raken snel oververhit of krijgen een zonnesteek en zorg dat de cavia absoluut niet bij giftige planten kan komen, een cavia weet niet wat wel en niet goed voor hem is.
Verzorging van de cavia
Een goede verzorging van een cavia bestaat uit dagelijks aandacht geven, aandacht is belangrijk voor het welzijn en voor het gedrag van uw cavia. Een cavia die te weinig aandacht krijgt zal schichtig en schuw zijn voor mensen en zal bij het oppakken eerst flink door de kooi rennen omdat hij zich bedreigd voelt. Een cavia die over het algemeen veel aandacht krijgt zal ook rustiger zijn wanneer u hem oppakt. Schuif bij het optillen één hand ruim onder de voorpoten en steun met de andere hand het achterlijf, zodat het hele lichaam wordt ondersteund. Let er op dat de cavia kan gaan trappelen en kan proberen zich los te wringen; als u hier niet op bedacht bent kan het zijn dat u de cavia laat vallen.
Til een cavia nooit met één hand op door hem vlak achter de kop en rond de borstkas te grijpen, waarbij het zware achterlijf in de lucht hangt. Niet alleen is dit ongezond voor de cavia maar het dier ervaart dit als zeer bedreigend; alsof hij door de klauw van een roofvogel wordt gegrepen.
Het gebit van de cavia
Het is belangrijk regelmatig het gebit te controleren. De cavia heeft in de boven- en onderkaak 2 knaag- of snijtanden. De snijtanden groeien steeds door en moeten door het knagen afslijten. Soms gebeurt het echter dat de tanden onvoldoende afslijten en zo ver doorgroeien dat het dier er niet meer mee kan eten. Een dierenarts kan de tanden in dit geval voor u knippen.
Nagels van de cavia
De cavia is een teenganger, aan de voorvoetjes heeft hij 4, aan de achtervoetjes 3 tenen. Let er goed op dat de nagels niet te lang worden; als dit het geval is kunt u de nagels zelf knippen met een normaal knippertje, durft u dit niet of is het erg moeilijk te zien waar het ‘leven’ in de nagel begint dan kunt u altijd de dierenarts inschakelen.
Hok van de cavia
Dat het hok schoon moet zijn spreekt natuurlijk vanzelf. Als bodembedekking is zaagsel of houtvezel zeer geschikt. Geef wel voldoende hooi aangezien cavia’s dit nodig hebben voor hun spijsvertering, zie voeding.
Haarverzorging van de cavia
De haarverzorging van met name een langharige cavia vraagt ook aandacht, de controle op eventueel ongedierte hoort daar natuurlijk bij. Regelmatig borstelen is nodig omdat cavia’s voordurend verharen, met name in de lente kunnen ze ‘in de rui’ zijn. Overmatige verharing kan te maken hebben met de temperatuur waarin zij gehouden worden, of er kan een voedingsfout in het spel zijn.
Cavia’s, voeding en eten
Vaak eten cavia’s alleen maar wat ze echt lekker vinden en wordt de rest van het voer weggegooid. Dit is met name het geval bij ‘kleurig’ voer, dat er erg aantrekkelijk uitziet voor ons mensen. Dit type voer is echter alleen uitgebalanceerd als de cavia van alles iets eet; als ze gaan selecteren en alleen de lekkere dingen eten wordt het voedsel dat de cavia binnenkrijgt veel te eenzijdig.
Behalve dit ‘kleurige’ voer kunt u ook ‘saai’ voer kopen; wat minder vrolijk omdat iedere korrel er hetzelfde uitziet. Het grote voordeel van dit ‘saaie’ voer is dat iedere korrel dezelfde voedingsstoffen bevat. Wilt u toch het liefste ‘kleurig’ voer geven of weigert uw cavia ‘saai’ voer te eten, zorg er dan voor dat de cavia niet kan selecteren door maximaal 40 tot 50 gram op een dag te geven. Om honger te voorkomen moet de cavia dan alles opeten en krijgt hij geen kans om alleen de lekkere stukjes eruit te eten.
Waar moet u op letten als u overweegt een cavia te kopen?
Stel uzelf eerst de ‘logische’ vragen:
- Is er iemand in huis allergisch voor dieren?
- Heb ik genoeg ruimte voor de cavia, met name voor de ruime kooi die nodig is?
- Heb ik genoeg tijd om voor de cavia te zorgen, de kooi te verschonen, met de cavia te spelen?
- Waar kan de cavia logeren als ik op vakantie ga?
Helaas zijn dit vaak de redenen waarom cavia’s in opvangtehuizen en asiels belanden, het is dus zeker de moeite waard deze vragen goed te overwegen!
Bij de aankoop van een cavia is het belangrijk dat u van tevoren hebt bepaald wat uw doel is; wilt u een cavia om mee te fokken en om mee naar tentoonstellingen te gaan of wilt u een gezelschapsdier? Indien u met de cavia naar tentoonstellingen wilt gaan zoekt u een raszuivere cavia, zie rassen. Deze diertjes treft u bij een fokkerij of een tentoonstelling; vaak kunnen deze cavia’s gekocht worden. Indien u een cavia wilt voor de gezelligheid en het gezelschap kunt u de cavia van uw keuze uitzoeken in de dierenwinkel, of bij particulieren.
Let er bij de keuze van de dierenwinkel op dat alle dieren zoals konijnen, cavia’s, muizen, chinchilla’s etc. er goed verzorgd uitzien, schone hokken hebben en een levendige indruk maken. Dit zegt vaak veel over de verzorging die de dieren krijgen en dus ook over de gezondheid van uw toekomstige huisdier.
Tot slot is het van belang u te realiseren dat cavia’s erg sociale dieren zijn; een cavia alleen is prima als er voortdurend iemand in huis is, maar indien u vaak weg bent kan het diertje wegkwijnen. In dit laatste geval is het dan ook aan te raden twee cavia’s te kiezen, denk er hierbij wel aan dat de kooi groot genoeg moet zijn voor twee cavia’s; ze moeten de ruimte hebben om rond te rennen en met elkaar te spelen.
- Twee zeugjes kunnen prima samen in een kooi, zeker als ze meteen samen geplaatst worden.
- Een beer en een zeugje gaan ook prima samen, de kans op jonge caviaatjes is dan echter wel levensgroot aanwezig, zie ook zwanger.
- Twee beertjes samen houden kan geweldig goed gaan, voorwaarde is wel dat één van beiden duidelijk dominant moet zijn en de ander dus onderdanig. Als deze rangorde vanaf het begin duidelijk is hebt u minder kans op strijd ‘wie de baas is’ in de kooi.
Let bij de aankoop altijd op de oogjes en de vacht van de cavia, de oogjes moeten glimmen en de vacht moet glanzen. De levendigheid is ook van belang, een cavia mag best lekker lui in de kooi liggen maar moet wel alert reageren op handen in de kooi en opgepakt worden; de natuurlijke reactie is ‘wegrennen’. Als de cavia echter totaal geen interesse toont en zich zonder verzet of op z’n minst verbazing op laat pakken is het diertje vermoedelijk ziek.
