Je kent het misschien wel: het is midden in de nacht, iedereen slaapt en jij ligt met je ogen wijdopen naar het plafond te staren; je kunt niet slapen. Je ligt wakker van de zorgen, van de warmte of zonder aanwijsbare reden. ’s Ochtends vroeg pas val je in slaap en overdag heb je weinig energie.
Slaap heb je nodig om te herstellen van lichamelijke inspanningen en om geestelijk weer op te laten. Eenmaal inslaap komt ons lichaam tot rust, herstelt en tankt bij voor de volgende dag. Een nieuwe dag kun je dan weer fris beginnen.
Hoe ontstaat slapeloosheid?
Naarmate je ouder wordt, verandert je slaappatroon. Een baby slaapt 13 tot 17 uur. Iemand van 65 jaar tussen de 6 en 8 uur. Op latere leeftijd slaap je vaak minder vast en heb je soms het gevoel de hele nacht wakker te hebben gelegen.
Wat kun je doen tegen slecht of niet slapen?
Met een gezonde manier van leven en een betere indeling van de dagelijkse slaap zijn er lichte slaapproblemen vaak al snel op te lossen. Natuurlijk bestaat er ook de echte slapeloosheid. Dit kan veroorzaak te worden door een depressie. Slaapmiddelen helpen dan niet, want ze lossen geen depressie op. Ze hebben allemaal vervelende bijverschijnselen en kunnen een depressie juist behoorlijk versterken. Ook werken ze na een korte periode.
Indien je vaak last hebt van slapeloosheid, laat dan je huisarts eerst onderzoeken of de slapeloosheid niet het gevolg van een depressie is voordat je slaapmiddelen gaat slikken.
Wat kun je zelf doen tegen slapeloosheid?
- Probeer uit te zoeken welke hoeveelheid slaap bij je behoeften past.
- Zorg dat je je lichamelijke en geestelijke ontspannen voelt en moe bent op het moment dat je naar bed gaat.
- Zorg voor een regelmatig slaap- en waak ritme. Sta ’s morgens op een vast tijdstip op en ga ’s avonds op een vaste tijd naar bed. Vermijd vooral te lang slapen. Lang uitslapen kan het ritme verstoren.
- Zorg voor een prettige slaapomgeving: niet te warm of te koud, niet te licht of te rumoerig, een goede matras en ruime nachtkleding.
- Vermijd spanningen voor het slapen gaan, bijvoorbeeld door televisieprogramma’s. Probeer eventuele problemen even naast je neer te leggen, deze zul je s’ nachts niet oplossen!
- Als je niet in slaap komt, ga dan wat doen. Het is belangrijk dat je je slaapkamer associeert met slapen. Wil je lezen of tv kijken, doe dat dan ergens anders.
- Kleine hoeveelheden alcohol (een glas) werken ontspannend. Pas op voor overmatig gebruik van alcohol, dit verstoort de slaap. Ook koffie en thee, vooral als je die later op de avond drinkt, kunnen je uit de slaap houden. Hetzelfde geldt voor roken.
